Wat mag een levensjaar kosten? II

In het kader van de verplichte ziektekostenverzekering zou een QALY 80.000,-- euro mogen kosten. Een QALY is een Quality Adjusted Life Year. Dus 1 QALY komt overeen met 1 levensjaar in goede gezondheid en met goede kwaliteit van leven.

Op dit voorstel van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg dat ik besprak in een eerdere blog zijn in NRC Handelsblad van verschillende kanten opgewonden reacties gekomen. De meest overdreven reactie die bovendien gebracht wordt met een beroep op de ethiek is die van Marian Verkerk. Mijns inziens heeft ze wel een heel fraai en duur klinkend betoog, maar is het volstrekt onethisch omdat ze in feite de vraag ontloopt. En weglopen voor een beslissing is in feite ook een keuze, meen ik me van Satre nog te herinneren.

De internist Gerard Bos reageerde daarop met een tegenstuk. Als internist kun je niet altijd weglopen, hoewel je dat misschien best wel eens zou willen, denk ik.

Overigens kun je geen absoluut prijskaartje aan een QALY hangen, zoals ik ook al eerder aangaf. Als je genoeg geld hebt, zul je dat geld vermoedelijk graag afstaan om nog 1 jaar extra te hebben als je tenminste nog wat aan het leven gehecht bent. Omgekeerd geldt ook dat als je jong bent, een paar jaar korter leven (roken b.v.) niet echt belangrijk lijken.

De vraag waar het echter om ging, is: wat mag een jaar extra leven in goede gezondheid kosten aan medische behandeling te betalen uit de basisverzekering? Je kunt natuurlijk niet half Nederland een jaar lang laten werken om 1 persoon 1 jaar extra te geven. Dat is triest, maar zo aardig zijn we echt niet.

Zelf herinner ik me nog het geval van een hoogbejaarde mevrouw met een lekkende hartklep. Het vervangen van die hartklep was zeker zinvol geweest en had haar een heel aantal jaren extra kunnen geven tegen bescheiden kosten. Maar omdat op dat moment hartoperaties sterk gebonden waren aan een politieke limiet, was er geen ruimte. Tegelijkertijd werd een andere oude mevrouw die aan het dementeren was, natuurlijk wel verzorgd, want dan kon nu eenmaal moeilijk anders. Alleen waren die kosten per jaar al een veelvoud van de kosten van het vervangen van die ene hartklep.

Het idee dat kennelijk vrij algemeen leeft, is dat je aan zulke dingen geen prijskaartje moet hangen. Ik begrijp het vooroordeel, want die manier van doen is minder geaccepteerd. Maar waarom eigenlijk? Ik vind het maar een vreemd soort ethiek.